Chirurgia szczękowa to dziedzina medycyny, łączącej ze sobą części składowe medycyny ogólnej, chirurgii plastycznej i stomatologicznej. Polega na leczeniu chorób jamy ustnej w tym zębów, szczęki, tkanek miękkich oraz twarzoczaszki.
Na oddział chirurgii szczękowej trafiają najtrudniejsze przypadki, takie jak uszkodzenia lub zniekształcenia jamy ustnej. Dotyczy to również kuracji długotrwałych stanów zapalnych oraz ekstrakcji zębów mądrości, eliminacji wad zgryzu, czy aplikowania implantów.
Chirurg stomatolog, nie zajmuje się tym samym, co lekarz dentysta. Mają wspólny zakres pracy, ale to dwie odrębne dziedziny zabiegowe. Dział stomatologiczny zajmuje się naprawą tylko w obrębie jamy ustnej. Natomiast chirurgia szczękowa zawiera w sobie leczenie w zakresie twarzowej części czaszki, więc jest szerszym pojęciem.
Odkształcenie twarzy w wyniku wrodzonych lub nabytych wad zgryzu, takich jak: wysunięta żuchwa, tyłozgryz, zgryz głęboki czy zgryz otwarty to jedne z najczęściej spotykanych problemów, w których specjalizuje się chirurgia szczękowa. Deformacja twarzoczaszki może też nastąpić w wyniku urazów mechanicznych – wypadku samochodowego, upadku lub pobicia. Chirurg szczękowo-twarzowy może też podnieść estetykę twarzy pacjenta, formując pożądany wygląd czy proporcje podbródkowi.
Zatrzymanie zębów ma miejsce, gdy kończą wzrost, jednak nie wyrzynają się nad błonę śluzową lub kształcą się wewnątrz kości. Skutkiem tego jest poważny stan zapalny, mogą też wypierać sąsiednie zęby w nieodpowiednie, co łączy się z nieprzyjemnymi dolegliwościami bólowymi. Zazwyczaj zatrzymanie zębów tyczy się ósemek. Chirurg szczękowo-twarzowy gwarantuje ich usunięcie.
Zaangażowanie chirurga szczękowo-twarzowego to niezbędne działanie, kiedy guz lub torbiel wyrośnie w trudno dostępnym położeniu lub w rejonie zatok szczękowych. Chirurg też leczy stany zapalne kości, które biorą się od zębów.
Do złamań może dojść w rezultacie wypadku, mocnego uderzenia czy urazu. Tego typu zabiegi chirurgii twarzowo-szczękowej wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. W poważnych przypadkach podaje się znieczulenie ogólne. W punkcie złamania zazwyczaj umiejscawiane są specjalne protezy, szyny bądź metalowe mikropłytki. Przybierają one różne kształty, ze względu na możliwość nadawania im odpowiedniego kształtu, do złamanej kości.
Ten zabieg wykonuje się głównie na zębach jedno-korzeniowych zwłaszcza w sytuacji, gdy przekształcenia w wierzchołku korzenia są powodem stanów zapalnych jamy ustnej. Są to także zmiany chorobowe przy wierzchołku korzenia, zapalanie na skutek obecności ciała obcego, rozłamu korzenia zęba z martwą miazgą. W przypadku resekcji nie ma konieczności wyrywania całego zęba. Zwalcza się zwłaszcza przyczyny dolegliwości. Wyrywany jest tylko patologiczny ułamek korzenia. Pacjent jest pod znieczuleniem na czas zabiegu. Po usunięciu zakażonej tkanki wraz z wierzchołkiem korzenia, zabezpiecza przed ryzykiem następnego stanu zapalnego, przy pomocy uszczelnieniu kanału i uzupełnieniu ubytku.
Zazwyczaj odnosi się do kłów. Kiedy ząb, na etapie wzrostu miał niedużo miejsca w szczęce lub został wykrzywiony, ortodoncyjnie wstawia się go do łuku zębowego. Po ustaleniu jego miejsca diagnostyką radiologiczną, odsłania się go chirurgicznie i zakłada zamek ortodontyczny, by przemieścił się na właściwą pozycję w łuku zębowym.
Braki w zębach są wynikiem wielu przyczyn. Zazwyczaj jest to brak troski o higienę jamy ustnej, cukrzyca czy osteoporoza, wypadek lub palenie tytoniu. Chirurg szczękowo-twarzowy, daje możliwość wypełnienia braków , wszczepiając implanty zębów. Taki zabieg ma dużo zalet, w tym gwarantuje absolutną estetykę i funkcje, podobne do naturalnych zębów.
Chirurg szczękowo-twarzowy przeprowadza zabiegi na tkankach miękkich i kostnych, aby polepszyć estetykę szczęki. Wykonywane są również przed wszczepieniem implantów zębowych czy leczeniem protetycznym. Kuracja ma wówczas na celu zlikwidowanie wszystkich zgrubień, fałdek i nierówności, po to by jama ustna realizowała warunki stabilizowania ruchomej protezy. Te zabiegi dotyczą też rozszczepienie wyrostka zębodołowego, powiększenie gęstości tkanki kostnej lub polepszenia dna jamy nosowej i zatoki szczękowej.
Na wizytę u chirurga szczękowego niezbędne jest skierowanie. Można je odebrać u każdego lekarza – nie tylko stomatologa, ale też lekarza rodzinnego. Wyłącznie pacjenci po urazach albo w ostrych stanach zapalnych zostaną przyjęci bez skierowania.
Warto wspomnieć, że wizyta u chirurga szczękowo-twarzowego jest dostępna na NFZ w miejscach, mających zawarte umowy na świadczenia z zakresu chirurgii szczękowej. Czas oczekiwania zazwyczaj jest zależny od wielkości miasta i ilości pacjentów.